Çölyak Hastalığı Nedir? Çölyak Hastasına Uygulanacak Diyette Bulunabilecek ve Bulunamayacak Besinler Nelerdir?

Tahıl tüketimini artıran kişilerde çölyak hastalığı denen bir hastalık saptanmaya başlandı ve bu durum giderek yaygınlaşan bir hal akmakta. Bu yüzden yeni yazımda Çölyak hastalığı nedir ve çölyak hastalarına uygulanacak diyette bulunabilecek ve bulunamayacak besinler nelerdir sorularını cevapladım.

Çölyak hastalığı genetik bir ince bağırsak hastalığıdır. Bu hastalığı taşıyan kişi gluten proteinini içeren besinler tüketirse ince bağırsakta emilim problemi açığa çıkar ve ince bağırsak zarar görür. Bunun sonucunda kişide karın şişkinliği, reflü, kabız, karın ağrısı, ishal, kilo kaybı, kansızlık, saç dökülmesi, diş minesi bozuklukları,kemik kırılmaları, tekrarlayan düşükler ve doğumsal bozukluklar görülebilir. Çölyak hastalığı uzun vadede bağırsak kanserine neden olabilir.

Çölyak hastalığı taşıdığından şüphelenen kişi mutlaka bir hastaneye gitmelidir. Hastalığın kesin teşhisini koyabilmek için önce kandaki gluten karşıtı antikor seviyesi ölçülür. Emin olmak için en iyi yöntem ise bağırsağın, ağızdan bir hortum yardımıyla izlenmesi yöntemidir. Bulgular çölyak hastalığını işaret ediyorsa doktor kontrolünde uygun bir glutensiz diyet uygulanıp düzenli olarak gözlemlenerek antikor seviyesinin normale dönmesi beklenir.

Çölyak hastalığına sahip kişilere uygulanacak diyette “bulunmaması” gereken besinler şöyledir :

Arpa, buğday, çavdar, kepek ve yulaf içeren besinler: Bunlardan birini içeren makarna ve türleri, bunlardan birini içeren şehriye ve türleri, bunlardan birini içeren ekmek ve türleri, bunlardan birini içeren börek ve türleri, bunlardan birini içeren tatlılar gibi.

Un serpilerek kurutulmuş meyveler:  Kuru hurma ve kuru üzüm gibi.

Hazır besinler:  Soslanmış-hazır market etleri, hazır çorbalar, hazır salata sosları, hazır et suyu ve bulyon tabletler, hazır salçalar, konserve ton balığı, konserve sebzeler, aromalı yiyecek ve içecekler,  süt ürününden yapılmayan kremalar, hazır kek ve kurabiyeler, hazır pudingler, hazır dondurma külahları, dondurulmuş gıdalar gibi.

Bazı baharatlar: Hazır et baharatı karışımları, soya sosu gibi.

İçkiler: Bira, viski, cin gibi.

Çölyak hastalığına sahip kişilere uygulanacak diyette “bulunabilecek” besinler şöyledir:

Bazı un türleri: Patates unu, pirinç unu, soya unu, mercimek unu, fasulye unu gibi.

Glutensiz hazır besinler: Glutensiz makarna ve türleri,  glutensiz şehriye ve türleri, glutensiz ekmek ve türleri, glutensiz sağlıklı tatlılar gibi.

Sebze ve Meyveler: Sade, taze tüm meyve ve sebzeler tüketilebilir.

İçecekler: Kahve, soda, ayran gibi sade tüm içecekler tüketilebilir.

Baharatlar: Kişisel olarak herhangi bir baharata alerji bulunup bulunmadığı tespit edilerek onun dışındaki taze baharatlar tüketilebilir.